چگونه ارث زن و شوهر از یکدیگر محاسبه می‌شود؟ بررسی کامل حقوق زوجه و زوج پس از فوت
ارث زن از شوهر یا بالعکس چگونه محاسبه می‌شود؟
ارث از مهم‌ترین موضوعات حقوقی و شرعی در نظام حقوقی ایران است که نقش بسیار مهمی در روابط خانوادگی و اقتصادی افراد ایفا می‌کند. یکی از پرسش‌های پرتکرار در حوزه ارث، این است که زن و شوهر چگونه از یکدیگر ارث می‌برند؟ در این مقاله به صورت کامل و به زبان ساده نحوه محاسبه ارث زن از شوهر و بالعکس را طبق قانون مدنی و فقه اسلامی بررسی می‌کنیم.
✅ سهم‌الارث زن از شوهر در صورت فوت شوهر چیست؟
طبق ماده ۹۱۳ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، زن از شوهر خود در صورت فوت او ارث می‌برد، اما میزان این ارث بسته به شرایطی چون داشتن یا نداشتن فرزند متوفی متفاوت است:
🔹 اگر مرد فوت کند و دارای فرزند باشد
در این حالت، زن یک‌هشتم (۱/۸) از اموال شوهر را به ارث می‌برد.
این یک‌هشتم شامل کل دارایی منقول (پول، وسایل خانه، خودرو و …) و سهم از قیمت اموال غیرمنقول (مثل زمین و خانه) است؛ نه خودِ عین ملک.
🔹 اگر مرد فوت کند و فرزندی نداشته باشد
در این صورت، زن یک‌چهارم (۱/۴) اموال شوهر را ارث می‌برد. باز هم این یک‌چهارم شامل دارایی‌های منقول و سهم از بهای املاک غیرمنقول است.
📌 نکته مهم: در قانون ایران، زن مالک عین ملک غیرمنقول شوهر نمی‌شود، بلکه فقط قیمت آن به نسبت سهم‌الارث به وی تعلق می‌گیرد.
✅ سهم‌الارث شوهر از زن در صورت فوت زن چقدر است؟
در مقابل، شوهر در صورت فوت همسر خود (زن) نیز طبق قانون مدنی ارث می‌برد. اما سهم او اندکی متفاوت و به شرح زیر است:
🔹 اگر زن فوت کند و دارای فرزند باشد
شوهر یک‌چهارم (۱/۴) از دارایی‌های همسر متوفای خود را ارث می‌برد.
🔹 اگر زن فوت کند و فرزندی نداشته باشد
در این حالت، سهم شوهر نصف (۱/۲) کل اموال همسرش خواهد بود.
❗ تفاوت عمده در اینجاست که شوهر علاوه بر دارایی‌های منقول، از عین اموال غیرمنقول زن نیز ارث می‌برد. یعنی می‌تواند مالک بخشی از ملک شود، نه صرفاً قیمت آن.
⚖️ تفاوت ارث زن و شوهر؛ چرا زن کمتر از شوهر ارث می‌برد؟
بر اساس فقه شیعه و قانون مدنی ایران، این تفاوت به ساختار خانواده و تعهدات مالی مرد نسبت داده می‌شود. در اسلام، مرد مکلف به پرداخت نفقه و مهریه است و این تعهدات سبب شده در تقسیم ارث، زن سهم کمتری از برخی اموال غیرمنقول دریافت کند. با این حال، در مواردی مثل وجود وصیت‌نامه یا صلح اموال، می‌توان این توازن را به نفع زوجه تغییر داد.
📝 نکات مهم و کاربردی درباره ارث زن و شوهر
- مهریه ربطی به ارث ندارد و قبل از تقسیم ارث باید پرداخت شود.
- اموال مشترک که زن و شوهر باهم خریده‌اند (مثلاً خانه‌ای که با درآمد مشترک خریداری شده)، اگر سند به نام یکی باشد، دیگری برای اثبات سهمش باید ادله کافی ارائه کند.
- در صورت وجود وصیت‌نامه معتبر، حداکثر تا یک‌سوم اموال می‌تواند به هر شخصی اختصاص یابد، از جمله همسر.
- اگر زن یا شوهر مسلمان نباشد یا از یکدیگر ارث‌بَری شرعی نداشته باشند، قانون‌گذار راهکارهایی برای تقسیم اموال ارائه کرده است که نیاز به مشاوره حقوقی دارد.
📞 مشاوره تخصصی درباره ارث و انحصار وراثت با وکیل باتجربه
اگر با سوالاتی درباره ارث زن و شوهر، تنظیم وصیت‌نامه، انحصار وراثت، اختلافات خانوادگی یا نحوه تقسیم اموال روبرو هستید، بهترین راه مشورت با یک وکیل متخصص در امور ارث و خانواده است.
خانم نجمه قیاسوند، وکیل پایه یک دادگستری با سابقه‌ای درخشان در پرونده‌های ارث، خانواده و انحصار وراثت، آماده ارائه مشاوره حقوقی تخصصی به شماست.
📱 برای دریافت مشاوره فوری و حرفه‌ای، همین حالا با شماره ۰۹۱۳۳۷۰۲۳۸۰ تماس بگیرید.
با ما تماس بگیرید تا در مسیر قانونی و عادلانه حقوق خود گام بردارید.
اغفال-و-تهدید
اعتراض-به-رأی-محکومیت-مبنی-برنگهداری-مشروبات-الکلی-
طلاق-توافقی
تغییر غیرمجاز کاربری اراضی
وکالت در اصفهان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟در گفتگو ها شرکت کنید!