چگونه می‌توان تابعیت ایران را گرفت یا سلب کرد؟

چگونه تابعیت ایران را بگیریم یا از دست بدهیم؟ | راهنمای جامع حقوقی

تابعیت، یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم حقوقی است که رابطه‌ای سیاسی، اجتماعی و حقوقی میان فرد و دولت ایجاد می‌کند. در نظام حقوقی ایران، تابعیت جایگاه ویژه‌ای دارد و بر بسیاری از حقوق و تکالیف افراد در کشور تأثیر می‌گذارد. اینکه چگونه می‌توان تابعیت ایران را کسب کرد یا چگونه ممکن است این تابعیت سلب شود، سؤالی مهم است که در این مقاله به زبان ساده و کاملاً تخصصی به آن می‌پردازیم.

📌 تعریف تابعیت در حقوق ایران

در حقوق ایران، تابعیت به عنوان رابطه‌ای حقوقی میان فرد و دولت جمهوری اسلامی ایران تعریف می‌شود که فرد را ملزم به تبعیت از قوانین کشور و دولت را موظف به حمایت از فرد در سطح ملی و بین‌المللی می‌کند.

✅ راه‌های کسب تابعیت ایران

طبق «قانون تابعیت ایران» مصوب سال ۱۳۱۳ و اصلاحات بعدی، تابعیت ایرانی از سه راه اصلی حاصل می‌شود:

۱٫ تابعیت اصل یا ذاتی (نسبی)

کسانی که از پدر ایرانی در داخل یا خارج از کشور متولد شوند، طبق قانون، به‌صورت خودکار تابعیت ایرانی دارند. در ایران، تابعیت از طریق پدر منتقل می‌شود؛ بنابراین فرزند مادری ایرانی و پدری خارجی، تابعیت ایران را نمی‌گیرد مگر شرایط خاصی فراهم شود.

۲٫ تابعیت تحمیلی (بر اساس تولد در ایران)

کودکانی که در ایران از پدر و مادر نامشخص یا بدون تابعیت متولد شوند، تابعیت ایرانی دریافت می‌کنند. این بند برای جلوگیری از بی‌تابعیت ماندن کودک در نظر گرفته شده است.

۳٫ تابعیت اکتسابی (درخواست تابعیت)

اتباع خارجی می‌توانند پس از پنج سال اقامت متوالی یا ده سال غیرمتوالی در ایران، برای کسب تابعیت ایرانی تقاضا دهند. شرایط اصلی برای پذیرش تابعیت عبارتند از:

• رسیدن به سن ۱۸ سال تمام
• نداشتن سوء‌پیشینه کیفری
• ترک تابعیت قبلی (در صورتی که دولت ایران آن را لازم بداند)
• تسلط نسبی به زبان فارسی
• داشتن شغل و درآمد مشخص و مشروع

درخواست تابعیت باید به وزارت امور خارجه یا استانداری محل سکونت ارائه و پس از بررسی از سوی هیئت دولت تصویب شود.

⚠️ موارد سلب تابعیت ایران

در قوانین ایران، تابعیت امری نسبتاً پایدار است، اما در برخی موارد خاص امکان سلب یا ترک تابعیت وجود دارد:

۱٫ ترک تابعیت توسط ایرانیان

مردان ایرانی می‌توانند با شرایط خاصی از تابعیت ایران خارج شوند، از جمله:

• داشتن تابعیت کشور دیگر
• ارائه درخواست رسمی
• انجام خدمت نظام‌وظیفه یا معافیت رسمی از آن
• اخذ اجازه هیئت دولت

توجه داشته باشید که زنان ایرانی، حتی پس از ازدواج با مرد خارجی، همچنان تابعیت ایرانی خود را حفظ می‌کنند، مگر آنکه خودشان رسماً درخواست ترک تابعیت دهند و این امر از سوی دولت پذیرفته شود.

۲٫ سلب تابعیت توسط دولت

در موارد استثنایی، دولت می‌تواند تابعیت یک شخص را سلب کند، مانند:

• انجام اقدامات علیه امنیت ملی
• همکاری با دولت‌های متخاصم
• کسب تابعیت دیگر بدون رعایت مقررات قانونی

این موضوع صرفاً با تصویب هیئت دولت و در شرایط خاص ممکن است.

📝 جمع‌بندی

تابعیت، موضوعی حساس و بسیار مهم در حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی ایران است. اگرچه بیشتر ایرانیان به‌صورت ذاتی تابعیت دارند، اما برای اتباع خارجی نیز مسیر مشخص و قانونی برای اخذ تابعیت وجود دارد. در مقابل، ترک تابعیت نیز فرآیندی قانونی دارد که نیازمند بررسی دقیق، مشاوره حقوقی و تأیید مقامات مسئول است.

📞 نیاز به مشاوره دارید؟

اگر قصد دارید تابعیت ایران را کسب کنید، از تابعیت قبلی خود خارج شوید، یا درگیر مسائلی درباره اقامت، تابعیت فرزند، ازدواج با تبعه خارجی و مسائل مشابه هستید، پیشنهاد می‌کنیم با سرکار خانم نجمه قیاسوند – وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید.

خانم قیاسوند با تجربه‌ای حرفه‌ای در امور حقوق بین‌الملل خصوصی و مهاجرت، آماده ارائه دقیق‌ترین راهکارهای قانونی به شماست.

شماره تماس: ۰۹۱۳۳۷۰۲۳۸۰

برای راهنمایی تخصصی، همین حالا تماس بگیرید و اولین قدم را با اطمینان بردارید.