تمکین چیست؟

 تمکین در اصطلاح حقوقی و قانونی کشور ما به وظایفی گفته می‌شود که زن می‌بایست در قبال شوهر خود انجام دهد. تمکین به دو دسته کلی تمکین عام و خاص تقسیم می‌شود تمکین عام:

 شامل یک سری وظایف کلی زن در زندگی زناشویی می‌باشد:

 حسن معاشرت ( ماده ۱۱۰۳ قانون مدنی): زن می‌بایست با شوهر خود با احترام و با مهربانی برخورد نماید و از رفتارهای ناشایست و توهین آمیز در زندگی زناشویی خودداری نماید.

 سکونت در منزل مشترک( ماده ۱۱۴ قانون مدنی):

زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند و در محلی که شوهر در نظر می‌گیرد با وی زندگی کند،مگر اینکه منزلی که شوهر تهیه کرده در شأن زوجه نباشد و شرایط زندگی در آن مهیا نباشد ویا بودن زن در آنجا باعث از بین رفتن آبرو شود ویا زن امنیت جانی یا مالی در آنجا نداشته باشد.(ماده ۱۱۵ قانون مدنی)

تمکین خاص: زن موظف است در حدود و توان و شرایط خود به نیازهای جنسی شوهرش پاسخ دهد و با وی رابطه زناشویی برقرار نماید، مگر اینکه از لحاظ عرفی یا شرعی و یا به لحاظ بیماری مانعی برای این کار وجود داشته باشد.

مواردی که زن می‌تواند از همسرش تمکین ننماید:

 عدم پرداخت نفقه: اگر شوهر نفقه زن را پرداخت ننماید زن می‌تواند از تمکین عام و خاص پرهیز نماید.

ترک زندگی مشترک از سوی شوهر: نیز از نظر قانونی این امکان را به زن می‌دهد که از شوهرش تمکین ننماید.

 توهین و رفتار ناشایست شوهر: با همسرش و همچنین اقدام مرد به ضرب و جرح زن نیز از مواردی است که قانون مجوز عدم تمکین از همسر را به وی خواهد داد.

 بیماری‌های واگیردار:اگر زوج به بیماری های واگیردار مبتلا باشد و یا اقدام به انجام کارهای نامشروع نماید نیز زن می‌تواند از وی تمکین نکند.

در مواردی که ذکر شد قانون وشرع اجازه تمکین نکردن زن از شوهر را داده است.در این موارد زن با وجود عدم تمکین نیز مستحق دریافت نفقه خواهد بود.

 آثار عدم تمکین بدون مجوز قانونی:

 اگر زن بدون هیچ دلیل قانونی و شرعی از همسرش تمکین نکند به اصطلاح حقوقی ناشزه نامیده می‌شود ونفقه ای به وی تعلق نخواهد گرفت.( ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی) همچنین مرد دراین حالت می‌تواند اقدام به طلاق دادن همسرش نماید.

یکی دیگر از موارد عدم تمکین بدون مجوز زن،تجویز دادگاه به ازدواج مجدد مرذ می باشد.

به اینصورت که اگر در دادگاه حکم به الزام به تمکین زوجه صادر گردد،مرد میتواند به استناد آن از دادگاه تقاضای اجازه به ازدواج مجدد وی را صادر نماید.

طرح دعوای تمکین در رویه قضایی:

در رویه قضایی ورویه دادگاهها،دعوای تمکین یه دعوای حقوقی مهم از دعاوی خانوادگی است که مرد در دادگاه مطرح می نماید،و زمانی که در زندگی مشترک زن اقدام به ترک منزل مشترک می نماید؛مرد برای بازگرداندن وی ابتدا بهتر است به دنبال علت عدم تمکین همسرش باشد و با کمک گرفتن ازروانشناس مشاور خانواده سعی در برگرداندن همسرش به زندگی مشترک نماید واگر علت عدم تمکین متوجه خود مرد باشد با برطرف کردن آن،می تواند به صورت مسالمت آنیز اقدام رفع مشکلات زناشویی نماید.

درصورتی که سعی وتلاش مرد برای بازگرداندن زن به منزل مشترک بی فایده باشد ودر واقع زن بدون هیچ علت ومانع شرعی اقدام به ترک زندگی ومنزل مشترک نموده باشد،مرد می تواند با مشاوره گرفتن از وکیل تمکین در اصفهان،اقدامات قضایی را دراین خصوص انجام دهد.

در ابتدا می بایست به وسیله ارسال اظهارنامه (اخطار رسمی مطابق با قانون) به عمسرش اخطار نماید که ظرف مهلت چند روز به منزل برگردد ودر صورت عدم بازگشت می تواند اقدام به ثبت دادخواست الزام یه تمکین به طرفیت زوجه نماید.

لازم به توضیح است که با توجه به قانون زوج موظف به تهیه منزل در شان زوجه و همچنین تهیه اسباب و وسایل برای گذران زندگی مشترک می باشد ضمن ثبت دادنواست می بایست به دادگاه اعلام نماید که به اصطلاح مقدمات تمکین را فراهم نموده وخانه ای معین ومشخصی را به پیوست اجاره نامه یا سند مالکیت،به همراه کلیه اسباب ووسایل برای تمکین آماده نموده و دادگاه اقدام به ارجاع موضوع به کارشناس رسمی دادگستری جهت،بازدید و تشخیص اینکه منزل و وسایل در شان زن می باشد یا خیر،می کند ونهایتا دادگاه با توجه به نظریه کارشناسی ودیگر مسائل ومدراک موجود در پرونده اقدام به صدور رای می نماید.

همین که زن و شوهر به عقد یکدیگر درآمدند ، مطابق قانون تکلیف دارندکه مجموعه ای از وظایف مقرر را در قبال یکدیگر انجام دهند.درست است که انجام این وظایف بیش از هر چیز به تفاهم میان دو طرف و میزان علاقه آنان به زندگی بر می گردد ؛ اما گاهی نیاز است که قانون نیز انجام این وظایف را مورد حمایت خود قرار بدهد و برای عدم انجام آن ضمانت اجراهایی را معین کند. قانون مدنی ، از اصطلاح تمکین برای این وظایف مشترک استفاده نموده است . به همین دلیل ، در این مقاله به این مسئله می پردازیم که تمکین چیست و عدم تمکین به چه معناست .
تمکین در لغت به معنای الزام می باشد . در واقع ، زمانی که صیغه عقد میان زن و مردی جاری شد ، هریک از آنها موظفند یکسری از تکالیف قانونی و شرعی را در روابط خود رعایت نمایند . یکی از این وظایف ، تمکین می باشد . به لحاظ عرفی ، غالبا واژه تمکین را برای زنان استفاده می کنند . یعنی زن موظف است در مقابل شوهر خودش به یکسری از وظایف پایبند باشد و حقوق شوهر خود را رعایت کند .

وکیل:09133702380

اما محدود کردن تمکین در رابطه با زنان صحیح نیست ؛ چرا که مردان نیز در رابطه با همسر خود وظایفی دارند و موظف به رعایت آنها در حق همسر خود هستند . یعنی علاوه بر اینکه زن باید از مرد تمکین نماید ، شوهر نیز موظف به آن می باشد وبه عبارتی زن وشوهر مکلف به حسن معاشرت بایکدیگرند وماده ۱۱۰۳ قانون مدنی صراحتا این مورد را بیان کرده است.

مطابق با قانون مدنی ، تمکین را می توان شامل دو نوع تمکین اعم از تمکین عام و خاص دانست . تمکین عام به این معناست که زن در امور خانوادگی موظف به اطاعت از همسروزندگی در زیر یک سقف در مکانی که شوهر تعیین می کند میباشد و تمکین خاص به معنای برقراری روابط زناشویی با همسر خود می باشد .

عدم تمکین به چه معناست؟

همانطورکه که گفته شد ، زن و شوهر وظیفه دارند که تکالیف خود را در برابر یکدیگر انجام دهند و با یکدیگر حسن معاشرت داشته باشند. در غیر این صورت ، عدم تمکین هر یک از زوجین ، مصداق نشوز تلقی شده و منجر به پیامدهایی برای آنان می شود.البته اصطلاح نشوز در رویه وغالبا عدم تمکین برای زن به کار می رود؛ودر صورت عدم تمکین زن بدون علت قانونی زن مستحق نفقه نخواهد بود؛ ودر این رابطه ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی بیان میکند که:هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع ورزد مستحق نفقه نخواهد بود.