سوالات پرتکرار درباره طلاق و پاسخهای تخصصی
مراحل قانونی طلاق چگونه است؟
مراحل قانونی طلاق در ایران با ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی آغاز میشود. پس از ثبت، پرونده به شعبه دادگاه خانواده ارجاع داده شده و طرفین برای شرکت در جلسات مشاوره اجباری دعوت میشوند. در این جلسات، مشاور تلاش میکند امکان سازش بین زوجین را بررسی کند. اگر سازش حاصل نشود، دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین، رأی طلاق یا گواهی عدم امکان سازش را صادر میکند. در نهایت، این حکم در دفترخانه رسمی طلاق ثبت و اجرا میشود.
فرق طلاق توافقی با طلاق یکطرفه چیست؟
طلاق توافقی زمانی است که زن و شوهر بر سر همه مسائل از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه به توافق میرسند و این توافق را به دادگاه ارائه میدهند. اما طلاق یکطرفه به درخواست یکی از زوجین انجام میشود؛ یعنی یا مرد به تنهایی درخواست طلاق میدهد، یا زن با استناد به دلایل قانونی (مثل عسر و حرج) اقدام میکند. در طلاق یکطرفه معمولاً روند طولانیتر و پیچیدهتری نسبت به طلاق توافقی طی میشود.
برای گرفتن طلاق باید به کجا مراجعه کنم؟
برای شروع روند طلاق، ابتدا باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید تا دادخواست طلاق ثبت شود. این دفاتر اطلاعات پرونده را به صورت الکترونیکی به دادگاه خانواده ارسال میکنند. پس از آن، شعبه رسیدگیکننده شما را به مرکز مشاوره خانواده معرفی میکند. در نهایت، پس از طی مراحل مشاوره و رسیدگی قضایی، حکم یا گواهی طلاق صادر و در دفترخانه رسمی ثبت میشود.
حقوق مالی زن بعد از طلاق چیست؟
حقوق مالی زن پس از طلاق شامل دریافت مهریه، نفقه ایام عده، اجرتالمثل و گاهی شرط تنصیف اموال است. مهریه حق قانونی زن است که حتی بعد از طلاق نیز قابل مطالبه است. اگر زن در طول زندگی مشترک کارهای خانه را به درخواست شوهر انجام داده باشد، میتواند اجرتالمثل دریافت کند. همچنین، اگر در عقد شرط شده باشد، ممکن است نیمی از داراییهایی که مرد در طول زندگی مشترک به دست آورده به زن تعلق گیرد.
حضانت فرزند بعد از طلاق به چه صورت است؟
در قانون ایران، حضانت فرزندان تا ۷ سالگی با مادر است و پس از آن تا رسیدن به سن بلوغ (۱۵ سال برای پسر و ۹ سال برای دختر) حضانت با پدر خواهد بود. البته در صورت وجود شرایط خاص مانند عدم صلاحیت والد، دادگاه میتواند حضانت را به دیگری بسپارد. هزینه نگهداری و تربیت فرزند (نفقه) بر عهده پدر است، حتی اگر حضانت با مادر باشد.
آیا زن میتواند بدون رضایت شوهر طلاق بگیرد؟
بله، زن میتواند در شرایطی خاص بدون رضایت شوهر درخواست طلاق بدهد. این شرایط که به “عسر و حرج” معروف است شامل مواردی مانند اعتیاد شدید شوهر، خشونت، ترک زندگی، محکومیت طولانیمدت و عدم پرداخت نفقه میشود. همچنین، اگر زن وکالتنامه طلاق از شوهر داشته باشد، میتواند بدون نیاز به رضایت او اقدام کند.
مدت زمان روند طلاق چقدر است؟
مدت زمان روند طلاق بستگی به نوع آن دارد. طلاق توافقی معمولاً بین یک تا دو ماه به نتیجه میرسد، زیرا طرفین بر سر همه مسائل توافق دارند. اما طلاق یکطرفه ممکن است چندین ماه یا حتی بیش از یک سال طول بکشد، بهخصوص اگر اختلافات بر سر مهریه، نفقه یا حضانت وجود داشته باشد و نیاز به ارائه ادله و رسیدگیهای طولانی باشد.
اگر مرد از پرداخت مهریه یا نفقه خودداری کند، چه راه قانونی وجود دارد؟
در صورت امتناع مرد از پرداخت مهریه یا نفقه، زن میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده، دادخواست مطالبه مهریه یا نفقه بدهد. برای مهریه، امکان توقیف اموال یا حتی صدور حکم جلب وجود دارد. در مورد نفقه نیز، دادگاه میتواند مرد را ملزم به پرداخت کند و در صورت استنکاف، مجازات حبس برای او در نظر بگیرد.
آیا بعد از طلاق امکان رجوع یا بازگشت وجود دارد؟
امکان رجوع یا بازگشت به زندگی مشترک بستگی به نوع طلاق دارد. در طلاق رجعی، مرد میتواند در دوران عده به همسر خود رجوع کند و زندگی مشترک را ادامه دهد. اما در طلاق بائن یا توافقی، بازگشت تنها با عقد مجدد ممکن است و نیاز به رضایت هر دو طرف دارد.
آیا طلاق توافقی نیاز به داوری یا مشاوره دارد؟
بله، طلاق توافقی نیاز به مشاوره اجباری دارد که توسط مراکز مشاوره خانواده زیر نظر قوه قضائیه انجام میشود. در این جلسات، تلاش میشود مشکلات زوجین حل شود و از طلاق جلوگیری شود. اگر سازش حاصل نشود، مشاور گواهی لازم را صادر میکند و دادگاه با توجه به توافقات طرفین، گواهی عدم امکان سازش میدهد.
چگونه میتوان در پرونده طلاق از مشاوره حقوقی استفاده کرد؟
استفاده از مشاوره حقوقی در پرونده طلاق باعث میشود شما با قوانین و حقوق خود آشنا شوید و از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری کنید. یک وکیل یا مشاور حقوقی میتواند مدارک لازم را آماده کرده، استراتژی دفاع یا مطالبه حقوق شما را طراحی کند و روند پرونده را تسهیل بخشد. این کار به ویژه در مواردی که اختلافات مالی یا حضانت وجود دارد، اهمیت زیادی دارد.
آیا در صورت طلاق زن حق دارد به منزل مشترک بازگردد؟
بعد از طلاق، زن دیگر حقی نسبت به سکونت در منزل مشترک ندارد مگر اینکه منزل متعلق به خودش باشد یا طبق توافقنامه طلاق، استفاده از خانه به او واگذار شده باشد. در غیر این صورت، باید محل سکونت جدیدی برای خود انتخاب کند و منزل مشترک به صاحب قانونی آن بازگردانده میشود.
آیا بعد از طلاق زن و شوهر میتوانند دوباره ازدواج کنند؟
بله، زن و شوهر میتوانند پس از طلاق مجدداً با یکدیگر ازدواج کنند. در طلاق رجعی این ازدواج میتواند حتی بدون عقد مجدد و در دوران عده صورت گیرد. اما در طلاق بائن یا توافقی، تنها با عقد جدید و رضایت طرفین امکان ازدواج مجدد وجود دارد.
در صورت طلاق، تقسیم اموال چگونه انجام میشود؟
تقسیم اموال در طلاق بر اساس قوانین و توافقات انجام میشود. در حالت عادی، هر فرد مالک اموال ثبتشده به نام خود است. اما اگر در عقد شرط تنصیف اموال ذکر شده باشد، مرد موظف است نیمی از اموالی که بعد از ازدواج به دست آورده را به زن بدهد. همچنین، جهیزیه زن به او بازگردانده میشود.
اگر یکی از طرفین در خارج از کشور باشد، روند طلاق چگونه خواهد بود؟
اگر یکی از زوجین در خارج از کشور باشد، میتواند با دادن وکالتنامه رسمی به وکیل یا نماینده خود در ایران، مراحل طلاق را پیگیری کند. این وکالت باید در سفارت یا کنسولگری ایران تنظیم و تأیید شود. پس از آن، وکیل در ایران میتواند دادخواست را ثبت کرده و تمامی مراحل را از طرف موکل انجام دهد.
آیا طلاق توافقی نیاز به داوری یا مشاوره دارد؟
در طلاق توافقی فقط مشاوره الزامی است و داوری حذف شده. پس برای شروع، باید ابتدا به مرکز مشاوره خانواده دادگاه خانواده مراجعه کنید یا با داشتن وکیل، این مراحل سریعتر طی میشود.
در طلاق توافقی، زوجین درباره جدایی و موضوعات مربوط به آن (مانند مهریه، نفقه، حضانت و جهیزیه) با هم به توافق میرسند و همین توافق به دادگاه ارائه میشود.
🔹 در گذشته، برای صدور حکم طلاق توافقی حضور داوران از طرف زن و مرد الزامی بود.
🔹 اما طبق قانون جدید حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و آییننامههای آن، داوری در طلاق توافقی حذف شده است و دیگر نیازی به تعیین داور وجود ندارد.
✅ با این حال، طبق ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده، زوجین پیش از صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) باید در جلسات مشاوره خانواده حاضر شوند. مشاور تلاش میکند تا اختلافات را حلوفصل کند، اما اگر سازشی صورت نگیرد، گزارشی به دادگاه ارائه میشود و دادگاه مجوز طلاق توافقی را صادر میکند.
پس در حال حاضر:
داوری لازم نیست.
مشاوره خانواده الزامی است.