گزارش حاضر ، از محاکم دادگستری جهت آموزش و آشنایی علاقمند علم حقوق و وکالت توسط گروه وکلای مهر اصفهان تهیه شده است در این گزارش نام افراد، تاریخ و مواردی از این قبیل به صورت فرضی توسط کامپیوتر تغییر کرده است
گزارش اول: دادگاه عمومی حقوقی
خواهان: م. رهادی
خوانده: زندان دستگرد اصفهان
موضوع دادخواست: مسئولیت مدنی زندان
شرح گزارش:جلسه رسیدگی مورخ ۲۴/۳/۸۳باحضور خواهان و نماینده حقوقی زندان تشکیل گردید. خواهان معروض میدارد: « که در تاریخ ۳/۴/۸۷مغازه طلافروشی اینجانب توسط م.جزیز و ب. داروند وند که با لباس ساختگی نیروی انتظامی مورد سرقت مسلحانه قرارگرفت و سه ماه پس ازفرار دستگیر وبه زندان اصفهان منتقل گردیدند.پس از مدتی با حفر تونل و سهل انگاری مسؤلین زندان موفق به فرار از زندان شدند و باعث شد که به اموال مسروقه ام دسترسی پیدا نکنم و این امر به دلیل قصور مسؤلین زندان میباشد و از باب مسؤلیت مدنی تقاضای صدور حکم به محکومیت زندان به میزان خسارات وارده را دارم.» نماینده حقوقی زندان (خوانده) در دفاع از زندان پاسخ می دهد « زندان مسؤلیتی در مقابل فرار محکومین از زندان را ندارد ویکی از دلایل فرار کردن زندانیان را نوسازی زندان و وجود سر و صدای زیاد میداند به همین دلیل ماموران متوجه فرار آنها نشدند. و ایراد شکلی به دادخواست خواهان وارد دانست که دادخواست باید علیه مدیر زندان
مطرح شود نه اداره زندان،به همین دلیل تقاضای قرار رد دعوی را دارد.»دادگاه پس از شنیدن دفاعیات طرفین دعوی اعلام رأی خویش را منوط به استعلام از دادیار شعبه اول اجرای احکام کیفری میداند که بر اساس این استعلام مشخص شود که آیا محکوم علیهم در ایام بازداشت اجرای حکم از زندان متواری گردیده اند یا خیر؟ و آیا دستور دستگیری و اعاده به زندان صادر شده است ؟ثالثا وضع اموال موضوع رد اموال مالباخته خواهان چگونه است و اینکه قصوری از ناحیه مسؤلین زندان در متواری شدن محکوم علیهم صورت گرفته یا خیر؟
دادخواست خواهان:
خواسته :صدور حکم به محکومیت زندان دستگرد به میزان خسارت ناشی ازعدم توجه به مسؤلیت قانونی به میزان یکهزارونهصدگرم طلای ساخته شده مقوم به ۰۰۰/۵۱۰۰۰ ریال
دلایل و منضمات: فتوکپی مصدق دادنامه صادره از شعبه ۱۱۱دادگاه کیفری
شرح دادخواست :«اینجانب یکی از شکات مندرج در دادنامه شماره ۸۸۷ صادره از شعبه ۱۱۱ جزایی در پرونده کلاسه ۸۷۱۱۵۵ میباشم .نظر به اینکه وفق دادنامه موصوف متهمین مجرم شناخته شدند ولی متاسفانه مجرمین در اثر عدم مسؤلیت مقامات زندان دستگرد اقدام به فرار کرده و اینجانب به اموال مسروقه ام دست نیافته ام لذا تقاضای صدور حکم به محکومیت مقامات زندان را به دلیل قصور در وظیفه خویش را استدعا دارم.»
رأی دادگاه: پس از استعلام و بازگشت نامه از مدیر زندان مرکزی رای دادگاه مورخ ۱۵/۸/۸۳صادر گردید.
درخصوص دعوای خواهان به طرفیت زندان دستگرد اصفهان به خواسته صدورحکم به محکومیت خوانده به میزان خسارت ناشی از عدم توجه به مسؤلیت مدنی وقانونی به میزان یکهزارونهصد گرم طلای ساخته شده مقوم به ۰۰۰/۵۱۰۰۰ریال .با این توضیح که به موجب دادنامه شماره ۸۸۷ صادره از شعبه ۱۱۱ دادگاه عمومی جزایی اصفهان محکوم علیهم محکوم به رد اموال مسروقه شامل موضوع خواسته در حق خواهان گردیده اند و مشارالیهم در زمانی که در زندان دستگرد تحمل کیفر حبس مینمودند اقدام به فرار از زندان مینمایند وبه واسطه عدم مسؤلیت خوانده درخواست رسیدگی و مطالبه مال موضوع حکم کیفری را در حق خود خواستار شده است. با توجه به دفاعیات نماینده حقوقی زندان (خوانده) ودرخواست رد دعوی ازسوی ایشان با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه ازموارد مسؤلیت مدنی مامورین زندان دربرابر مال باختگان که متهمین بامحکومیت کیفری درنزد آنان تحمل حبس مینمودند اقدام به فرار از زندان کرده باشند درمانحن فیه ملاحظه نمیگرد و اصولا ً مساعدتی در فرار محکوم علیهم توسط اداره زندان صورت نگرفته تاموجبات مسؤلیت مدنی فراهم باشد لذا دعوای خواهان غیر وارد تشخیص و مستند به ماده ۱۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی حکم به بی حقی خواهان در دعوی صادر و رای صادره ظرف بیست روز قابل تجدیدنظرخواهی میباشد.
نظریه وکیل :
با توجه به ایراد شکلی خوانده به دلیل اینکه مقامات زندان شخص حقیقی هستند و طرف دعوی قرار داده شده اند ودرحالیکه زندان دستگرد شخصیت حقوقی مستقل ندارد و صرفا ً اداره کل زندانها شخصیت مستقل دارند و خوانده دعوی باید مدیر زندان قراربگیرد نه اداره زندان، درصورتیکه شعبه محترم به این امر توجه ننموده
لذا مستند به بند چهارم ماده ۸۴وماده۸۸قانون آیین دارسی مدنی ازآنجا که دعوی متوجه شخص خوانده نمیباشدباید رأی به قرار ردعوی صادر گردد وبه نظر می آید شعبه محترم به این امر توجه ننموده و رای خویش را مستند به ماده ۱۸۷ قرار داده است.